เช้านี้ ไม่มีผู้ลงทะเบียนกลับไทยวันที่ ๕ ธ.ค. ๖๓
  การแพร่ระบาดโควิดใน มซ. วันที่ ๔ ธ.ค. มีสถิติสูงกว่าเมื่อวาน โดยมีผู้ติดเชื้อรายใหม่ ๑,๑๔๑ คน มีผู้ติด
  จากการที่หลาย ปท. ได้แห่จองวัคซีนโควิดกันอย่างล้นหลามนั้น หลายคนกังขาเรื่องราคาวัคซีนเป็นฉันใด มีประสิทธิผลในการสร้างภูมิต้านโควิดได้นานเพียงใด และกังวลเกี่ยวกับความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงวัคซีน
  เพื่อคลายข้อข้องใจประเด็นดังกล่าว เรื่องเล่าด่านรันตู วันนี้จึงขอเสนอเรื่อง “จองวัคซีนโควิดเพื่อใคร” ตามที่ นสพ. กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันที่ ๓๐ พ.ย. ๖๓ รายงานเรื่อง “เปิดลิสต์‘พรีออเดอร์’วัคซีนโควิด-๑๙”
(การแข่งระหว่างวัคซีน ๓ ราย รูป ๒)
  ช่วง ๒ สัปดาห์ที่ผ่านมา บ. ชื่อดังระดับโลก ๓ แห่งที่พัฒนาวัคซีนป้องกันโควิด-๑๙ ได้แก่ ไฟเซอร์ บ. ยารายใหญ่ของสหรัฐที่เป็นพันธมิตรกับไบออนเทค บ. ไบโอเทคโนโลยีจากเยอรมนี รายที่ ๒ คือ โมเดอร์นา บ. ยาสหรัฐอีกราย และรายที่ ๓ คือ แอสตร้าเซนเนก้า บ.อังกฤษ-สวีเดนที่จับมือกับ ม.ออกซ์ฟอร์ด ผลการทดลองวัคซีนเบื้องต้นน่าพอใจ ปลอดภัยและป้องกันการติดเชื้อได้ ๗๐-๙๕%
  ไฟเซอร์และไบออนเทคยื่นขออนุมัติใช้ฉุกเฉินจาก สนง. อย. สหรัฐ (FDA) ไปเรียบร้อยแล้ว ส่วนโมเดอร์นาและแอสตร้าเซนเนก้าวางแผนยื่นขออนุมัติเร็วๆ นี้
  เว็บไซต์เวิลด์อีโคโนมิกฟอรัมรายงานอ้างข้อมูลศูนย์นวัตกรรมสุขภาพโลก ม. Duke ในสหรัฐ ระบุว่า หลาย ปท. และสหภาพยุโรป (อียู) สั่งวัคซีนจากทั้ง ๓ บ. ไปแล้ว ๒.๘ พันล้านโดส
  ทั้งนี้ วัคซีนป้องกันโควิด-๑๙ ต้องฉีด ๒ โดส เมื่อพิจารณาจำนวนวัคซีนที่นานา ปท. สั่งไปแล้ว หากหน่วยงานกำกับดูแลไฟเขียวให้ใช้วัคซีนจาก ๓ บ. มี ๔ ปท. ได้แก่ แคนาดา ญป. สหราชอาณาจักร และสหรัฐ สามารถฉีดวัคซีนได้กว่า ๑๐๐% ของประชากรทั้งหมด (การฉีดวัคซีน Pfizer รูป ๓)
  เมื่อพิจารณาเป็นราย ปท. อียูพรีออเดอร์วัคซีนโควิด-๑๙ จำนวน ๗๐๐ ล้านโดสจากไฟเซอร์และแอสตร้าเซนเนก้า ปริมาณรวมเท่ากับสหรัฐ แต่สหรัฐสั่งจากทั้ง ๓ บ. อินเดียสั่ง ๕๐๐ ล้านโดสจากแอสตร้าเซนเนก้า บ.เดียว ญี่ปุ่นสั่งจากทั้ง ๓ บ. รวม ๒๙๐ ล้านโดส สหราชอาณาจักรสั่งจากทั้ง ๓ บ. รวม ๑๔๕ ล้านโดส
  ปท. ตลาดเกิดใหม่ที่มีประชากรมากอย่าง อซ. และบราซิล สั่งจากแอสตร้าเซนเนก้าที่เดียว ปท.ละ ๑๐๐ ล้านโดส แคนาดาสั่งจากทั้ง ๓ บ. จำนวน ๙๖ ล้านโดส
  หากพิจารณาอัตราความครอบคลุมประชากรจากวัคซีนที่สั่งจอง แคนาดาครอบคลุมมากที่สุด ๑๒๗.๗% ญป. ๑๑๔.๖ % สหราชอาณาจักร ๑๐๘.๗% สหรัฐ ๑๐๖.๖% ออสเตรเลีย ๘๗.๖% อียู ๗๘.๒% ในเอเชีย อซ. สั่งจองวัคซีนครอบคลุมประชากร ๑๘.๗% ใกล้เคียงกับอินเดียที่ ๑๘.๕%
  อย่างไรก็ตาม การที่นานา ปท. เร่งจองวัคซีน ได้สร้างความเหลื่อมล้ำด้านวัคซีนด้วย กล่าวคือ ปท.รายได้ปานกลางระดับสูงหรือ ปท.รายได้สูง ๕ ปท. และอียูมีโอกาสฉีดวัคซีนได้มากกว่า เมื่อคำนวณจากตัวแบบทางคณิตศาสตร์พบว่า หาก ปท.มั่งคั่งซื้อวัคซีนชุดแรกไปหมด โควิด-๑๙ จะคร่าชีวิตประชาชนมากกว่าการกระจายวัคซีนอย่างเท่าเทียมกันทั่วโลก
  ด้วยเหตุนี้พันธมิตรวัคซีน “Gavi” (the Vaccine Alliance) ที่เป็นการร่วมมือกันระหว่างองค์กรใหญ่ระดับนานาชาติ เช่น WHO และมูลนิธิเกตส์ ได้ทำโครงการเข้าถึงวัคซีนโลก (Covax) มุ่งหมายช่วยกระจายวัคซีนไปทั่วโลก ถึงขณะนี้ได้รับบริจาคแล้วกว่า ๒ พันล้านดอลลาร์ แต่ยังต้องการอีก ๕ พันล้านดอลลาร์ เพื่อกระจายวัคซีนให้ครอบคลุมทั่วโลก
  ทั้งนี้ โคแวกซ์ได้พรีออเดอร์วัคซีนจากแอสตร้าเซนเนก้าและม. ออกซ์ฟอร์ด ๓๐๐ ล้านโดส จากซาโนฟีและแกล็กโซสมิธไคลน์ (ที่ยังทดลองทางคลินิกในขั้นต้น) ๒๐๐ ล้านโดส แต่ยังไม่พอสำหรับประชาชน ๙๒ ปท.ที่ต้องการให้โครงการช่วยซื้อวัคซีนให้
  ด้าน สป. มองว่า ขณะที่วัคซีน ๓ ตัวกำลังยื่นขออนุมัติใช้ฉุกเฉินไปทั่วโลก อีกหลาย บ.กำลังทดลอง ทางคลินิก และ สป. ก็มีวัคซีนทางเลือกพัฒนาเอง จึงไม่ควรฝากความหวังทั้งหมดไว้กับวัคซีนเพียงตัวเดียว
  เว็บไซต์ Straits Times รายงาน นายอี เอ็งยง รอง ผอ. โครงการโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ วิทยาลัยแพทย์ศาสตร์ NUS-Duke กล่าวว่า สป. ควรใช้วัคซีนตัวใดก็ได้ที่พิสูจน์แล้วว่าปลอดภัยมีประสิทธิภาพ โดยเร็วที่สุดเพื่อปกป้องประชากรให้กลับมาใช้ชีวิตปกติได้มากและเร็วที่สุดเท่าที่ทำได้
  ด้าน มซ. เห็นชอบซื้อวัคซีนโควิด-๑๙ จำนวน ๑๒.๘ ล้านโดสจากไฟเซอร์เป็น ปท. แรกในอาเซียน ที่หลาย ปท. ไม่กล้าเสี่ยงเพราะแถบนี้เป็น ปท. ป่าฝนเขตร้อน มีหมู่เกาะห่างไกล และขาดแคลนตู้แช่เย็นจัด
  นรม. มูห์ยิดดิน แถลงเมื่อวันที่ ๒๗ พ.ย. ว่า มซ. ให้ความสำคัญกับกลุ่มเสี่ยงสูงก่อน ได้แก่ จนท. ที่ปฏิบัติหน้าที่ในแนวหน้า คนสูงอายุ และคนมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หัวใจ (นรม.มซ. แถลงซื้อวัคซิน รูป ๔)
  ต่อคำถามที่ว่า วัคซีนตัวไหนดีที่สุด นั้น ปัจจัยไม่ได้อยู่ที่ประสิทธิผลการป้องกันโควิดเพียงอย่างเดียว ราคาและการขนส่งเป็นสิ่งที่ต้องนำมาพิจารณาด้วย วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าแพงน้อยที่สุด ๓ ดอลลาร์/โดส โดยมีข้อได้เปรียบเรื่องการขนส่งและการจัดเก็บ โดยวัคซีนของไฟเซอร์ต้องเก็บในที่เย็นจัดถึง -๗๐ องศาเซลเซียส ของโมเดอร์นาเก็บที่ -๒๐ องศาเซลเซียส ขณะที่แอสตร้าเซนเนก้าและสปุตนิคเก็บได้ในอุณหภูมิตู้เย็นธรรมดา (ตารางเปรียบเทียบวัคซีน ๔ ชนิด รูป ๕)
  สำหรับคำถามคาใจสำหรับวัคซีนทุกตัว คือคุ้มกันได้ยาวนานแค่ไหน รายงานผลวัคซีนทุกตัวระบุว่า แค่ ๒-๓ สัปดาห์หลังฉีดเท่านั้น นอกจากนี้ยังมีข้อข้องใจว่า การฉีดวัคซีนจะได้ผลในกรณีไวรัสกลายพันธุ์หรือไม่ และวัคซีนใช้ได้ผลกับกลุ่มเสี่ยงอย่างผู้สูงอายุหรือไม่ (ผลการฉีดวัคซีน รูป ๖)
  ประชาชนบางส่วนไม่ไว้ใจวัคซีน โดยยังมีคนจำนวนหนึ่งที่ไม่ยอมฉีดวัคซีน ผลการศึกษาเผยแพร่ในวารสาร The Royal Society Open Science เมื่อ ต.ค. พบว่า ประชาชนจำนวนมากในหลาย ปท. เชื่อทฤษฎีสมคบคิดเรื่องต้นกำเนิดวัคซีนหรือเรื่องไวรัส เช่นในเม็กซิโก ผู้ให้ข้อมูลกว่า ๑ ใน ๕ เชื่อว่า การระบาดของโควิด-๑๙ เป็นส่วนหนึ่งของแผนกำหนดฉีดวัคซีนทั่วโลก (การขนส่งวัคซีน รูป ๗)
  ผลการศึกษาใน ๑๕ ปท. โดยเวิลด์อีโคโนมิกฟอรัมซึ่งตีพิมพ์เมื่อหลายวันก่อน พบว่า จำนวนประชาชนที่ยินดีฉีดวัคซีนลดลงตั้งแต่เดือน ส.ค. จาก ๗๗% มาอยู่ที่ ๗๓%
  เมื่อวันที่ ๔ ธ.ค. รมต. ศาสนา Zulkifli แถลงว่า จะเสนอเรื่องการฉีดวัคซีนโควิดแก่ชาว มซ. ให้สมเด็จพระราชาธิบดี มซ. และสภาผู้ปกครอง (Conference of Rulers) พิจารณาในสัปดาห์หน้า
  จากข้างต้น น่าจะไขข้อข้องใจเรื่องวัคซีนโควิดในหลายประเด็น แม้ส่วนใหญ่เห็นว่า ควรมีการจัดหาและฉีดวัคซีนโควิดโดยเร็ว แต่มีอีกส่วนหนึ่งที่ไม่ไว้ใจและไม่ต้องการให้มีการฉีดวัคซีนโควิดกับทุกคนเช่นกัน